आतापर्यंत ग्रॅच्युइटीची कमाल मर्यादा 20 लाख रुपये होती, म्हणजेच जर एखादा कर्मचारी सेवानिवृत्त झाला तर त्याला निवृत्तीनंतर जास्तीत जास्त 20 लाख रुपये ग्रॅच्युइटी मिळू शकत होती, परंतु आता 1 जानेवारी 2024 पासून ही मर्यादा ग्रॅच्युइटी वाढवली जाईल कारण 01.01.2024 पासून महागाई भत्ता 50% करण्यात आला आहे.
कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना, श्रम आणि रोजगार मंत्रालय, भारत सरकार यांनी एक महत्त्वपूर्ण आदेश जारी केला आहे, ज्यामध्ये महागाई भत्ता 50% झाल्यानंतर ग्रॅच्युइटीची मर्यादा वाढविण्यात आल्याचे सांगण्यात आले आहे.
महागाई भत्ता दर 50% झाल्यावर सर्व भत्ते वाढतात
याआधी, डीओपीटी आणि पेन्शन विभागाने जारी केलेल्या आदेशात असे म्हटले होते की जेव्हा डीए दर 50% असेल, तेव्हा सर्व भत्ते 25% वाढवले जातील. त्यानंतर आता श्रम आणि रोजगार मंत्रालयाने एक आदेश जारी केला आहे ज्यामध्ये ग्रॅच्युइटीची कमाल मर्यादा 25 टक्क्यांनी वाढवून 25 लाख रुपये करण्यात आली आहे.
1 जानेवारी 2024 नंतर सेवानिवृत्त होणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना आता जास्तीत जास्त 25 लाख रुपये ग्रॅच्युइटी मिळू शकते, परंतु प्रत्येकाला ती मिळणार नाही, केवळ अशा कर्मचाऱ्यांनाच ग्रॅच्युइटी मिळू शकते ज्यांचे मूळ वेतन जास्त आहे आणि सेवाही जास्त आहे.
ग्रॅच्युइटीचे निर्धारण
ग्रॅच्युइटी ठरवताना कर्मचाऱ्यांच्या मूळ वेतनासह त्यांच्या सेवेच्या वर्षांचा विचार केला जातो. 5 वर्षे पात्रता सेवा पूर्ण करणारे कर्मचारी ग्रॅच्युइटीसाठी पात्र असतील. ही ग्रॅच्युइटी कर्मचाऱ्याची पात्रता सेवा आणि त्याने काढलेल्या शेवटच्या पगारावर अवलंबून असते.
ग्रॅच्युइटी ची गणना कशी केली जाते?
ग्रॅच्युइटी ची गणना पात्रता सेवेच्या प्रत्येक सहा महिन्यांच्या कालावधीसाठी वेतनाच्या 1/4 व्या दराने केली जाते, जास्तीत जास्त 16.5 पट वेतन आणि एकूण रक्कम रु. 25,00,000 (रु. पंचवीस लाख) पेक्षा जास्त नसावी. जर कर्मचाऱ्याने त्याला दिलेले निवास रिकामे केले नाही तर, उपदानाची रक्कम रोखली जाऊ शकते.
Gratuity काढण्याचा फॉर्म्युला तीन सूत्र
1) DCRG अंतर्गत ग्रॅच्युइटी (अतिरिक्त प्रकरण) अंतिम वेतन काढले x (वर्षात 2x पात्रता सेवा)/4
२) DCRG अंतर्गत ग्रॅच्युइटी (मृत्यू प्रकरण) अंतिम वेतन काढलेले x (2 x (वर्षातील पात्रता सेवा) / 2
3) PG ACT अंतर्गत ग्रॅच्युइटी (सुपरॅन्युएशन आणि डेथ केस) अंतिम वेतन +DA काढलेले/ 26 x 15 x पात्रता सेवा